Trofea Pompejusza - subaeratus

Dzisiaj czas na monetę ,która jest pewnego rodzaju propagandowym podsumowaniem  dokonań Pompejusza i przedstawieniem dlaczego był dla współczesnych  "Wielki".
Zobrazowaniem tym są trzy trofea ,które widać na rewersie monety wybitej przez jego zięcia Faustusa Korneliusza Sullę, syna słynnego dyktatora.

Pompejusz korzystający z poparcia stronnictwa optymatów.,zapewne skwapliwie akceptował   odejście od utartych wzorców mennictwa republikańskiego i symboliczne ukazanie jego dotychczasowych osiągnięć.
Denar wybity został przecież w 56 roku  p.n.e  w czasie gdy Krassus ,Cezar i Pompejusz renegocjowali triumwirat.

Pierwszy triumwirat :Cezar,Pompejusz,Krassus

Faustus ,który  jako urzędnik monetarny świadomie nawiązał do sukcesów teścia ,pośrednio gloryfikował swojego ojca.

Sulla

W tym miejscu należy wspomnieć o bardzo ciekawej sprawie. Rewers jest swoistą  kopią pierścienia Pompejusza, na którym podobnie jak na pierścieniu Sulli widniały trzy trofea.Wspomina o tym Kasjusz Dion w "Historii rzymskiej".
"Nawet jak Pompejusz zmarł,wielu przez długi czas w to nie wierzyło ,aż do czasu,gdy zobaczyli przesłany pierścień z pieczęcią na którym -tak jak na pierścieniu Sulli-wyryte były trzy trofea."

W przypadku Pompejusza trofea wyobrażają jego zwycięstwa w Europie,Azji i Afryce.Z kolei dzban (capis) i laska kapłańska (lituus) można odnieść do funkcji augura ,którą sprawował.I tutaj można powiązać te symbole ze sobą .
Nic przecież nie dzieje się bez wiedzy i akceptacji bogów..., których wybrańcem i przedstawicielem jako kapłan jest Pompejusz.
Awers denara to wizerunek bóstwa opiekuńczego Pompejusza -Wenus.Berło, które  towarzyszy bóstwu pozwala na utożsamianie jej z Wenus Victrix.
Bogini tej dedykował świątynie w monumentalnym kompleksie Teatru Pompejusza na Polach Marsowych.

Opis monety:
Denar subaeratus mennica Rzym 56 rok p.n.e
RRC 426/3 ,RSC Cornellia 63,Sear 5 -386 Waga 2,67g
Awers:Popiersie Wenus z wieńcem i diademem zwrócone w prawo,berło nad ramieniem.
Rewers:Trzy trofea,lituus i capis ,pod spodem napis FAVSTVS

Basiliscus! -Najmilsze są niespodzianki-Bazyliskus !

Kupując po raz drugi zestaw opisany "Monnaies Romaine Afrique du nord" miałem wypatrzonych w nim kilka monet o proweniencji niewątpliwie wandalskiej.
Były tam nummusy Guntamunda,Trasamunda i oczywiście opisany wcześniej rzymski Walentyniana III.
Pełen obaw po ostatniej  kradzieży o rzetelność firmy zwanej "Poczta Polska", czekałem na przesyłkę.
Na szczęście dotarła...Wstępna selekcja zestawu wyłowiła od razu to co widziałem na zdjęciach.

Potem znalazłem coś ,co nieoczekiwanie stało się "czarnym koniem" tego zakupu.
Nummus ,może w nie najlepszym stanie ale dobrze rozpoznawalny, po częściowo widocznym lecz bardzo charakterystycznym monogramie widniejącym na rewersie.

Tak to co wyłowiłem z tej kupki złomków to BAZYLISKUS ! I jak tu się nie cieszyć z takiej niespodzianki?
Mennica Kartaginy pod koniec V wieku emitowała mnóstwo drobnej monety często będącej naśladownictwami.
Możliwe ,że i ten egzemplarz  to tego typu produkt.
Jest jakaś przewrotność w tym,że moneta tego cesarza trafiła do mnie z innymi wandalskimi miedziakami.
Przecież to on ,zanim sięgnął po purpurę dowodził w 468 roku armią i flotą która miała odbić rzymską Afrykę z rąk tego plemienia.
W tym czasie zachodnia część imperium nie mogła już w samodzielnie podjąć takiego wysiłku.
Zrujnowana i zubożała nie  była  tak atrakcyjna dla "pirackiego"państwa Genzeryka jak wschód.
Co raz częstsze wypady Wandalów na ziemie Bizancjum i chęć odbudowy zachodu ,doprowadziły do zorganizowania wspomnianej wyprawy ,fatalnie dowodzonej przez szwagra cesarza Leona ,Bazyliskusa .
Po początkowych sukcesach rzymian nastąpił niezrozumiały pięciodniowy rozejm,który dał czas Wandalom na przygotowanie podstępu ,kończącego próbę odbicia Afryki.
Czekali na pomyślny wiatr i użyli branderów które spaliły połowę rzymskiej floty.
Zachód był stracony a imperium wschodnie zostało praktycznie bankrutem...

Wojownik Wandalów wraz ze sprzymierzonym Alanem na brzegu Afryki.

Podobną taktykę zastosowano wobec "Wielkiej Armady" w XVI wieku

Po powrocie do Konstantynopola nieudolny Bazyliskus ,którego ledwie widoczną sylwetkę można zobaczyć na awersie, życie zawdzięczał tylko wstawiennictwu swojej siostry Weryny.

Jego późniejsze panowanie było krótkie i nie pozostawiło wielu numizmatów.

Opis monety:

Basiliskus AE 4  RIC1014v  Waga:0,8 g     Mennica: Kartagina?Naśladownictwo?

Awers:DN bASIL.....AVG popiersie w diademie perłowym i płaszczu zwrócone w prawo.

Rewers:Monogram Bazyliskusa

 Na koniec chciałbym pokazać zdjęcia monety Bazyliskusa w towarzystwie serbskiego fałszerstwa.
Kupiłem je jakiś czas temu z świadomością że nie jest to oryginał.Nie kosztowała dużo więc w celach edukacyjnych trafiła do zbioru.
Niestety podobne egzemplarze sprzedawano za ciężkie pieniądze  mniej świadomym kolekcjonerom.
Serbowie w szczególności upodobali sobie AE4 z V wieku ,na których widnieją monogramy.
Na szczęście podrabiają je dość charakterystycznie.Nie tak łatwo skopiować nieporadny styl V wieku.